Türkiye’de patent başvurularında rekor: İlk 6 ayda 98 bin 735 başvuru

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı TÜRKPATENT’e yılın ilk yarısında 98 bin 735 yerli sınai mülkiyet hakkı başvurusu yapıldı. Patentten markaya, faydalı modelden coğrafi işarete kadar geniş yelpazede yapılan başvurular, Türkiye’nin inovasyon ekosistemindeki yükselişini gösteriyor.

Türkiye’de fikri mülkiyet alanındaki hareketlilik artarak devam ediyor. Türk Patent ve Marka Kurumu’nun (TÜRKPATENT) verilerine göre, 2025’in ilk 6 ayında toplam 98 bin 735 yerli sınai mülkiyet hakkı başvurusu gerçekleştirildi. Bu başvuruların 3 bin 538’i patent, 1640’ı faydalı model, 75 bin 577’si marka, 17 bin 820’si tasarım ve 160’ı coğrafi işaret başvurusundan oluştu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜRKPATENT aracılığıyla fikri hakların korunması, geliştirilmesi ve ulusal inovasyon ekosisteminin güçlendirilmesi için çalışmalarını sürdürüyor. Son yıllarda hız kazanan dijitalleşme, yapay zekâ destekli süreçler ve yeni hizmet modelleri, hem başvuru sahiplerine kolaylık sağlıyor hem de Türkiye’nin uluslararası rekabet gücünü artırıyor. Patent başvurularında süreçlerin hızlanması dikkat çekiyor. İncelemeli patentlerde 20 yıllık koruma için ortalama tescil süresi 2-4 yıl arasında değişirken, 2023’te 36 ay olan tescil süresi 2025’te 25 aya kadar düştü. Ayrıca, devreye alınan Acil Patent Araştırma Hizmeti sayesinde araştırma süresi 18 aydan 30 güne kadar indi. Başvuru maliyetleri de ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Türkiye’de patent başvurusu 520 liradan başlarken, araştırma ve inceleme ücreti gerçek kişiler için 2 bin 20 lira, tüzel kişiler için 4 bin 130 lira. Avrupa Patent Ofisi’nde bu rakam yaklaşık 6 bin 800 avro, ABD’de 2 bin dolar seviyesinde. Türkiye’de en çok başvuru yapılan alanların başında sağlık, güvenlik ve çevre odaklı buluşlar geliyor. Vatandaşların gündelik hayatını kolaylaştıran pratik icatlar da dikkat çekiyor. Patent sahipleri, elde ettikleri hak sayesinde buluşlarını pazarlayabiliyor, lisanslayabiliyor veya devrederek gelir elde edebiliyor. Uluslararası alanda da Türkiye’nin konumu güçleniyor. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) raporuna göre Türkiye, geçen yıl uluslararası patent başvurularında 9. sırada, yerli patent başvurularında ise 12. sırada yer aldı. TÜRKPATENT ile TÜBİTAK’ın yürüttüğü ortak dijital dönüşüm projeleri sayesinde, yakın gelecekte yapay zekâ ve otomasyonun patent süreçlerinde daha etkin rol alması planlanıyor.